Các dấu hiệu ung thư vòm họng không nên bỏ qua

Ung thư vòm họng là loại ung thư xảy ra ở mũi họng, nằm ở phía sau mũi và phía trên cổ họng. Bệnh thường xảy ra ở khu vực Đông Nam Á, Việt Nam cũng nằm trong số những quốc gia mắc ung thư vòm họng nhiều nhất. Loại ung thư này rất khó phát hiện sớm, bởi vòm họng không dễ dàng kiểm tra và triệu chứng của nó thì khá giống với những bệnh lí khác. Chúng ta hãy cùng Kienthucdinhduong tìm hiểu về các dấu hiệu ung thư vòm họng không nên bỏ qua để kịp thời điều trị.

Dấu hiệu ung thư vòm họng

Trong giai đoạn đầu, ung thư vòm họng có thể không gây ra bất kì triệu chứng nào. Tuy nhiên, bạn có thể nhận biết bệnh qua các dấu hiệu ung thư vòm họng sau:

• Khối u ở cổ do hạch bạch huyết bị sưng
• Có lẫn máu trong nước bọt
• Chảy máu mũi
• Nghẹt mũi hoặc ù tai
• Mất thính lực
• Nhiễm trùng tai
• Viêm họng
• Nhức đầu
• Khó thở và giao tiếp
• Mặt đau và tê liệt
• Giảm cân không rõ nguyên nhân
• Mệt mỏi
• Mờ mắt

Các nguy cơ làm phát triển ung thư vòm họng

• Giới tính: dấu hiệu ung thư vòm họng thường gặp ở nam hơn là nữ
• Địa lí: loại ung thư này thường gặp ở người dân các vùng Trung Quốc, Đông Nam Á và Bắc Phi.
• Tuổi tác: ung thư vòm họng có thể xảy ra ở nhiều lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất là ở độ tuổi từ 30 đến 50
• Thực phẩm bảo quản: hóa chất giải phóng từ những thực phẩm có chứa chất bảo quản sẽ xâm nhập vào khoang mũi, làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư vòm họng. Việc tiếp xúc với những hóa chất này khi còn nhỏ sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Virus Epstein-Barr. Loại vi-rút thường gặp này thường tạo ra các dấu hiệu và triệu chứng nhẹ, chẳng hạn như cảm lạnh. Virus Epstein-Barr cũng liên quan đến một số bệnh ung thư hiếm gặp như ung thư biểu mô mũi họng.
• Lịch sử gia đình: Có một thành viên gia đình bị ung thư vòm họng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Rượu và thuốc lá. Uống nhiều rượu và sử dụng thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư vòm họng.

Các giai đoạn phát triển của ung thư vòm họng

Giai đoạn 0:

Các tế bào bất thường sẽ xuất hiện trong lớp niêm mạc mũi họng. Dần dần, những tế bào bất thường này có thể trở thành tế bào ung thư và lan sang các mô lân cận. Giai đoạn này còn được gọi là ung thư biểu mô tại chỗ.

Giai đoạn 1:

Tế bào ung thư đã hình thành ở vùng vòm họng. Hơn nữa, nó còn lây lan từ mũi họng đến vùng hầu họng và khoang mũi. Hầu họng là phần giữa của cổ họng, bao gồm vòm miệng, lưỡi và amidan.

Giai đoạn 2:

Tế bào ung thư đã lây lan đến các hạch bạch huyết ở một bên cổ và phía sau họng

Giai đoạn 3:

Tế bào ung thư lan từ vòm họng đến vùng hầu họng, khoang mũi hoặc 2 bên cổ. Thậm chí chúng lan đến vùng xương và xoang.

Giai đoạn 4

Giai đoạn này được chia thành các giai đoạn nhỏ hơn:

• 4A: tế bào ung thư đã lan ra tới vùng vòm họng, dây thần kinh sọ, phần dưới họng ( phần dưới của cổ họng ), trong và xung quanh đầu sọ, xương hàm hoặc vùng xương quanh mắt. Ngoài ra, tế bào ung thư còn lan đến các hạch bạch huyết trên một hoặc 2 bên cổ hoặc phía sau họng.
• 4B: tế bào ung thư lan đến các hạch bạch huyết ở xương đòn, phần trên của vai và các hạch bạch huyết.
• 4C: ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết ở các bộ phận khác trong cơ thể.

Theo từng giai đoạn tiến triển của bệnh mà dấu hiệu ung thư vòm họng ngày càng rõ ràng hơn.

 

Tế bào ung thư vòm họng lây lan trong cơ thể như thế nào ?

Các tế bào ung thư có thể lây lan qua mô, hệ thống bạch huyết và máu

• Mô: ung thư lây lan từ nơi bắt đầu đến các khu vận lân cận.
• Hệ bạch huyết: ung thư lây lan từ nơi bắt đầu bằng cách xâm nhập vào hệ thống bạch huyết. Chúng di chuyển qua các mạch bạch huyết đến các bộ phận khác của cơ thể.
• Máu: tế bào ung thư đi vào máu, chúng sẽ di chuyển qua các mạch máu đi đến các bộ phận khác trong cơ thể.

Những xét nghiệm dưới đây có thể sử dụng để chẩn đoán ung thư mũi họng kiểm tra mức độ lây lan của bệnh

Khi có những dấu hiệu ung thư vòm họng, hãy sớm thực hiện những xét nghiệm sau:

CT ( chụp cắt lớp vi tính)

Chụp cắt lớp vi tính sử dụng hàng loạt tia X tạo nên hình 3 chiều bên trong cơ thể. Xét nghiệm này không đau và mất từ 10-30 phút. Nó có thể tìm được chính xác vị trí của khối u cũng như kiểm tra xem tế bào ung thư có lan rộng hay không. Chụp cắt lớp vi tính có một loạt các tia X tạo nên hình ảnh ba chiều bên trong cơ thể. Việc quét không đau và mất 10-30 phút. Nó có thể được sử dụng để tìm chính xác vị trí của khối u, hoặc để kiểm tra xem ung thư có lan rộng hay không. CT scan sử dụng một lượng bức xạ nhỏ, rất ít khả năng gây hại cho bạn và sẽ không gây hại cho bất cứ ai mà bạn tiếp xúc.

Chụp quét cộng hưởng từ (MRI)

Thử nghiệm này sử dụng từ tính để xây dựng một bức tranh chi tiết về các phần của cơ thể bạn. Trước khi quét, bạn phải hoàn thành và ký tên vào danh sách kiểm tra để đảm bảo an toàn khi xét nghiệm.

Trước khi quét, bạn phải tháo bỏ tất cả vật dụng kim loại ra khỏi cơ thể, kể cả đồ trang sức. Một số người được tiêm thuốc  vào tĩnh mạch ở cánh tay để giúp hình ảnh từ quá trình quét hiển thị rõ ràng hơn. Trong quá trình xét nghiệm, bạn sẽ được yêu cầu nằm yên trên một chiếc ghế dài bên trong một ống dài trong khoảng 30 phút. Nó không đau nhưng có thể hơi khó chịu, và một số người cảm thấy hơi ngột ngạt trong quá trình quét.

Chụp PET / CT

Đây là sự kết hợp giữa chụp CT và chụp cắt lớp phát xạ positron (PET). Chụp PET sử dụng bức xạ liều thấp để đo hoạt động của các tế bào ở các bộ phận khác nhau của cơ thể.

Chụp PET / CT cung cấp thông tin chi tiết hơn về các phần cơ thể được quét. Bạn có thể phải đi đến một trung tâm chuyên khoa để thực hiện xét nghiệm này. Một chất phóng xạ nhẹ sẽ được tiêm vào tĩnh mạch, thường là ở cánh tay của bạn. Liều bức xạ được sử dụng rất nhỏ. Quá trình quét được thực hiện khoảng một giờ sau đó và mất khoảng 30-60 phút.

Điều trị ung thư vòm họng theo từng giai đoạn

Giai đoạn 0 và 1: cách điều trị thông thường cho bệnh ung thư giai đoạn đầu là xạ trị vào các khối u ở họng

Mặc dù tế bào ung thư vẫn chưa lan đến các hạch bạch huyết, nhưng tốt nhất là chúng ta nên xạ trị vào các hạch bạch huyết ở gần cổ. Đây được coi là bức xạ phòng ngừa (dự phòng). Một số bệnh nhân có thể có các tế bào ung thư ở những hạch bạch huyết không thể phát hiện được. Mặc dù có quá ít tế bào ung thư trong các hạch bạch huyết lan rộng, các tế bào này có thể tiếp tục phát triển và lan rộng nếu không bị phá hủy bởi xạ trị.

Giai đoạn 2, 3, 4A và 4B

Tế bào ung thư này đã lan ra ngoài mũi họng, có thể có nghĩa là lây lan đến các hạch bạch huyết ở cổ hoặc trên xương đòn. Bệnh nhân ở các giai đoạn này thường được chemoradiation (hóa trị được đưa ra cùng với xạ trị cho các hạch bạch huyết và cổ họng). Các loại thuốc hóa trị (chemo) thường được sử dụng nhất là cisplatin. Sau đó bệnh nhân tiếp tục được điều trị bằng nhiều hóa chất, thường xuyên nhất với cisplatin cộng với 5-FU. Hầu hết các nghiên cứu đã tìm thấy rằng chemoradiation giúp bệnh nhân sống lâu hơn so với phương pháp xạ trị đơn thuần. Việc thêm chemo sẽ dẫn đến nhiều tác dụng phụ hơn, có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Điều quan trọng là phải hiểu những tác dụng phụ nào có thể xảy ra trước khi bắt đầu điều trị.

Nếu tế bào ung thư vẫn còn tồn tại trong các hạch bạch huyết sau khi điều trị, phẫu thuật (cổ mổ xẻ) có thể được thực hiện để loại bỏ các hạch bạch huyết.

Giai đoạn 4C

Tế bào ung thư vòm họng này đã lan đến các phần xa của cơ thể và khó điều trị. Cách điều trị thông thường là hóa trị, thường với cisplatin và một loại thuốc khác. Sau khi các tế bào ung thư bị phá hủy sau khi hóa trị, tiếp tục xạ trị cho mũi họng và các hạch bạch huyết ở cổ hoặc chemoradiation để diệt tận gốc bất kỳ tế bào ung thư còn sót lại. Nếu vẫn còn dấu hiệu của tế bào ung thư sau khi hóa trị ban đầu, một phác đồ hóa trị liệu khác sử dụng các loại thuốc khác nhau sẽ được tiếp tục thực hiện.

Lựa chọn phương án điều trị phù hợp

• Xạ trị là phương pháp sử dụng năng lượng cao của tia X hoặc các loại hạt khác để tiêu diệt tế bào ung thư. Phác đồ điều trị, lịch trình và liều lượng đưa đề xuất trong một khoảng thời gian nhất định. Có nhiều liệu pháp xạ trị khác nhau mà bác sĩ khuyên dùng: Điều trị bức xạ tia ngoài, loại xạ trị phổ biến nhất để điều trị ung thư vòm họng, gọi là liệu pháp bức xạ chùm tia ngoài, bức xạ vào bên ngoài cơ thể ở khối u. Một phương pháp xạ trị chùm tia ngoài, được gọi là liệu pháp bức xạ điều chế cường độ (IMRT), cho phép điều trị bức xạ hiệu quả hơn, đồng thời giảm thiệt hại cho các tế bào khỏe mạnh và ít tác dụng phụ hơn.
• Liệu pháp proton: Liệu pháp proton là một loại liệu pháp bức xạ chùm tia ngoài sử dụng proton chứ không phải tia X. Ở năng lượng cao, proton có thể tiêu diệt các tế bào ung thư. Liệu pháp proton có thể được sử dụng như một phần của điều trị cho một số khối u sọ-base để tiếp tục giới hạn liều bức xạ cho các cấu trúc lân cận, chẳng hạn như các dây thần kinh thị giác ở mắt và não. Liệu pháp proton cũng có thể là một lựa chọn tốt cho ung thư vòm họng giai đoạn sau nằm gần các phần của hệ thống thần kinh trung ương, bao gồm não và tủy sống.
• Phẫu thuật phóng xạ: Phẫu thuật phóng xạ lập thể cung cấp xạ trị chính xác cho khối u. Điều này có thể được sử dụng để điều trị một khối u đã phát triển thành cơ sở của hộp sọ hoặc một khối u đã tái phát ở đáy não hoặc sọ.
  Brachytherapy: Khi điều trị bức xạ được đưa ra bằng cách sử dụng cấy ghép, nó được gọi là liệu pháp xạ trị nội bộ hoặc brachytherapy. Để điều trị NPC bằng liệu pháp xạ trị bên trong, bác sĩ phẫu thuật cấy các viên nhỏ hoặc que nhỏ có chứa chất phóng xạ trong hoặc gần vị trí ung thư. Cấy ghép được để lại trong vài ngày trong khi người đó nằm viện. Cách tiếp cận này thường được sử dụng để điều trị NPC đã trở lại sau lần điều trị đầu tiên. Nó cũng có thể được sử dụng để điều trị khối u ban đầu.

 

Qua bài viết trên, chắc hẳn các bạn cũng đã hiểu hơn về ung thư vòm họng cũng như cảnh giác với những dấu hiệu của ung thư vòm họng. Chủ động phòng tránh để bảo vệ sức khỏe của chính bạn !